HOA QUẢ SƠN

Tuổi tác, giới tính và chất béo trong cơ thể có thể tác động tới chứng đau đầu và những người béo phì, thừa cân thường có nguy cơ đau đầu cao hơn những người khác, kết luận của các nhà nghiên cứu Mỹ sau khi khảo sát hơn 22 ngàn người.

Béo bụng - Dấu hiệu suy giảm hormone sinh dục

Béo bụng thường xuất hiện muộn vào độ tuổi trung niên ở nam giới và tuổi sau sinh ở nữ giới. Béo bụng là dấu hiệu sự suy giảm hormone sinh dục dẫn đến tình trạng tích mỡ ở những nơi không cần thiết, hệ thống cơ bắp bắt đầu kém săn chắc, các thành cơ bụng yếu gây sệ bụng. Để khắc phục tình trạng này, biện pháp tốt nhất là tăng cường thể dục và thực hiện chế độ ăn, uống hợp lý. Phẫu thuật thẩm mỹ cũng có thể giúp những người ở tình huống đặc biệt như lớp mỡ thành bụng quá dày, da bụng giãn, nhăn nheo. Bệnh nhân thường rất muốn được thực hiện phẫu thuật, nhưng với bệnh nhân dạng thừa da - mỡ bụng này đòi hỏi thời gian phẫu thuật kéo dài. Nhiều khi phải kết hợp với biện pháp hút mỡ để làm mỏng bớt phần mỡ dưới da trên rốn, vạt da mỡ bụng dày, đàn hồi kém, đường mổ dài hay có biến chứng hậu phẫu. Hiện có rất nhiều phương pháp phẫu thuật với mục đích là cắt bỏ bớt da mỡ thừa vùng bụng dưới rốn, kéo phần da - mỡ trên rốn xuống vùng bụng dưới. Để thu hẹp chiều ngang của bụng thì đường mổ không thể là một đường thẳng mà phải là một đường cong, bụng càng to đường mổ càng dài. Nếu xác định cơ bụng yếu thì người ta phải tiến hành phương pháp thu cơ thành bụng bằng các mũi khâu. Thu gọn thành bụng là một phẫu thuật lớn, phần lớn được làm bằng sự gây mê nên bệnh nhân bắt buộc phải nằm viện, thời gian hậu phẫu kéo dài 2-3 ngày, cắt chỉ sau 7-10 ngày. Phẫu thuật thu gọn thành bụng đem lại kết quả cao về ngoại hình nhưng vẫn là phẫu thuật để lại nhiều sẹo.

Khi người hình quả táo...

Béo bụng hình quả táo dễ gây ra tiền đái tháo đường

Đa số bệnh nhân ĐTĐ type 2 đều trải qua giai đoạn tiền ĐTĐ, vì vậy tiền ĐTĐ được xem như là giai đoạn bệnh ĐTĐ chưa phát triển. Khi một người bị tiền ĐTĐ, họ có nguy cơ chuyển thành bệnh ĐTĐ trong vòng 10 năm, bị bệnh tim, tổn thương mạch máu, giảm thị lực và suy thận...

Bệnh tim mạch có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và đột quị. Tuy nhiên, nếu tiền ĐTĐ được chẩn đoán sớm và được điều trị đúng cách thì ta có thể chặn đứng hoặc làm chậm sự tiến triển sang ĐTĐ type 2.

Có khoảng 54 triệu dân Mỹ bị tiền ĐTĐ, tuổi thường gặp 40-74, có thể gặp ở tuổi thanh thiếu niên và mới trưởng thành.Việt Nam chưa có số liệu cụ thể. Tiền ĐTĐ còn có hai tên gọi khác là rối loạn đường huyết đói và rối loạn dung nạp glucose.

Tiền ĐTĐ thường gặp ở những người thừa cân, béo bụng và lười vận động.

Tiền ĐTĐ thường không gây ra dấu hiệu và triệu chứng gì. Khi thăm khám, thầy thuốc có thể phát hiện bệnh nhân có dấu hiệu gai đen, béo phì, béo bụng hình quả táo (xem hình). Béo bụng là dấu hiệu dự báo của bệnh chuyển hóa và tim mạch, chính vì vậy người ta thường nói khi vòng bụng nở ra thì tuổi đời ngắn lại. Ở phụ nữ, có thể phát hiện các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang như lông mọc nhiều ở mặt, nổi nhiều mụn, khi lập gia đình khó thụ thai.

Xét nghiệm mới biết

Đối với những bệnh nhân đã được chẩn đoán tiền ĐTĐ, nếu thấy các dấu hiệu sau thì có thể bệnh đã chuyển sang ĐTĐ. Các dấu hiệu đó là: khát nhiều, tiểu thường xuyên, sụt cân không rõ lý do, ăn nhiều, mệt mỏi kéo dài, chậm lành vết thương, bị nhiễm trùng tái đi tái lại ở da, đường tiểu.

Chỉ có xét nghiệm mới giúp chẩn đoán tiền ĐTĐ. Có hai xét nghiệm dùng để chẩn đoán, đó là xét nghiệm đường huyết đói và nghiệm pháp dung nạp glucose. Theo Hiệp hội ĐTĐ Hoa Kỳ, nên làm xét nghiệm tầm soát tiền ĐTĐ ở những đối tượng sau đây:

- Những người từ 45 tuổi trở lên, đặc biệt có chỉ số khối cơ thể BMI (cân nặng kg chia bình phương chiều cao m) từ 25 trở lên. Nếu kết quả tầm soát bình thường thì lặp lại sau ba năm.

- Những người dưới 45 tuổi có BMI từ 25 trở lên và có thêm bất kỳ yếu tố nguy cơ nào sau đây: có thói quen lười vận động. Gia đình có ba mẹ hay anh chị em bị ĐTĐ. Phụ nữ sinh con có trọng lượng lúc sinh trên 4,5kg hoặc đã được chẩn đoán ĐTĐ thai kỳ. Tăng huyết áp (từ 140/90 mmHg trở lên). Có mức HDL cholesterol dưới 35mg/dl và hoặc triglyceride hơn 250mg/dl. Bị hội chứng buồng trứng đa nang. Đã được chẩn đoán tiền ĐTĐ trước đây. Có hiện tượng đề kháng với insulin. Bị bệnh mạch máu.

Chặn đứng 60%

Nếu không điều trị, tiền ĐTĐ sẽ tiến triển sang ĐTĐ trong vòng 10 năm, đồng thời xuất hiện các biến chứng tim mạch. Nếu điều trị, có thể ngăn ngừa hoặc chặn đứng sự tiến chuyển sang ĐTĐ type 2 đến trên 60%.

Thay đổi lối sống, ăn kiêng và luyện tập thường xuyên cùng với giảm cân thừa là các yếu tố chính trong việc phòng ngừa và điều trị tiền ĐTĐ. Một lối sống khỏe mạnh sẽ giúp kéo trị số đường máu của người bệnh tiền ĐTĐ về ngưỡng bình thường.

Ăn những thức ăn có lợi cho sức khỏe: chọn thức ăn ít mỡ, ít năng lượng, ăn nhiều trái cây, rau và hạt ngũ cốc.

Vận động thường xuyên: ít nhất 30 phút mỗi ngày, nếu không có thời gian có thể chia ra nhiều buổi tập ngắn cũng hiệu quả. Đi bộ là kiểu vận động được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên có thể chọn bơi lội, đạp xe, dưỡng sinh... Luyện tập giúp tăng khối lượng cơ, tăng sức dẻo dai và sự tự tin, giúp cải thiện đường máu và trị số huyết áp.

Giảm cân thừa: ăn kiêng và vận động giúp giảm cân. Chỉ cần giảm 5-7% cân nặng cũng giúp cải thiện mức đường máu và giảm nguy cơ bệnh tim mạch.

Để phòng ngừa tiền ĐTĐ, nhất là ở những người có nguy cơ cao bị tiền ĐTĐ, nên chọn một lối sống khỏe mạnh, ăn kiêng, vận động, giảm cân nếu béo phì, bỏ thuốc lá, rượu.

BS NGUYỄN THANH HẢI